Het is nog wat vroeg, maar hij komt eraan: The Unified Theory of MisManagement (and Business Disasters)! M.a.w.: Bommel's view op wat er allemaal misgaat in management, organisaties (en de rest van de wereld).

Als ‘bestsellende’ exponent van de managementliteratuur doet Covey ons, zoals zoveel andere management-auteurs, geloven in een bijzonder rooskleurig en romantisch wensbeeld rondom goed leiderschap en leiders. En we willen het ook o zo graag geloven want leiderschap is immers ‘is one of the most magnetic words in the English language. Mention it, and a perceptible aura of excitement, almost mystical in nature, appears..” (Lombardo en Mc Call , Leadership: where else can we go?).  Diep in onze genen zit een archetypische behoefte aan helden, voorvechters en wegbereiders die ons pad effenen richting de toekomst En dus denken we dat het in het leidinggeven draait om interesse in mensen, overzicht, grote lijnen, medewerkers waarderen, analytisch vermogen, eerlijkheid, sensitiviteit, begin bij het einde en nog zo’n 1001 andere heldhaftige eigenaardigheden, competenties en good habits. Onze beeldvorming over wat een goede leider is, is volledig uit de hand gelopen. We hebben er een soort modern hero van gemaakt. Helaas pindakaas, de werkelijkheid is anders! Kijk nuchter naar leiders en constateer dat het geen modern hero’s zijn en dat ze het ook nooit worden. Gewone, doodordinaire mensen met een rugzak vol competenties en incompetenties. Soms bekwaam, heel vaak onbekwaam. Niets mis mee. Stop dus met mooie lijstjes te maken van wensbeelden en verwachtingen waar leiders allemaal aan zouden moeten voldoen. Laat je niet besmetten met die ‘ aura of excitement’  als we het hebben over de kunst van het leidinggeven.

En als je dan toch de behoefte hebt om ‘the difference which is the difference’ van leiders te benoemen, zoek het dan juist in die incompetenties en onbekwaamheden van leiders. Het klinkt misschien vreemd, maar juist het hanteren van de eigen onkunde en tekortkomingen in kennis en vermogens is misschien wel de belangrijkste competentie van een leidinggever. Niet om hier hard aan te werken maar om gebruik te maken van de talenten en competenties van zijn/haar teamleden. Leiders die durven hun mensen in te schakelen zijn doeltreffende leiders. Ik denk dat we met ‘hulpbehoevende anti-hero’s’ verder komen en sneller gaan dan met Covey-gezwichte modern hero’s

Bommel laat zien dat leiderschap in essentie geen kwestie is van capaciteiten, competenties en allerlei modern hero-achtige eigenschappen, maar van die vreemde neiging om de dingen en mensen naar je hand te willen zetten. Hij is  een enorme stempelaar. Hij heeft een Need for Power. 

Ook  uit onderzoek blijkt dat the Need for Power is the difference which makes the difference tussen Leiders en niet-leiders (ook al hebben ze een leidinggevende positie).

Bijgaand artikel van McClelland laat zien dat managers met een dominante power-drive  veel beter scoren op arbeidsmoreel, teamspirit en doelstellingen dan andere managers. Wat ook geconstateerd wordt dat dit alleen zo goed werkt als die power-drive gekanaliseerd wordt door die manager himself. Een power-drive gericht op eigen doelen en belangen werkt averrechts. Een power-drive gecombineerd met een noblesse oblige-houding werkt echter als een speer.

Kreeg de volgende vraag naar aanleiding van o.a. Bommeliaanse management development trajecten en het Nieuwe Leren:

Wat zou er in de management training volgens jou anders moeten om die slag te maken van onbewust onbekwaam naar bewust onbekwaam? En hoe zou je opdrachtgevers willen verlokken om dit perspectief te omarmen in plaats van te streven naar bewust bekwaam of zelfs onbewust bekwaam?

De slag van onbewust naar bewust onbekwaam is ogenschijnlijk eenvoudig te maken:
-lees een boek van bijvoorbeeld Covey of Quinn of volg een training in leidinggeven en de gemiddelde persoon kan niet anders dan concluderen dat hij/zij slechts deels voldoet aan de gestelde normen, ‘effective habits’ en competenties.
-maak ’s een sterkte/zwakte-analyse van je zelf, bevraag je mensen of baas hierop en weer kun je niet anders concluderen dat je in veel zaken nog onbekwaam bent.

Toch is het niet zo simpel en wel om de doodeenvoudige reden dat de angst om incompetent te worden gevonden nu eenmaal de oerangst is waar met name managers en leiders last van hebben (zie plaatje 1 met angstprofiel managers: elke beroep heeft zo zijn eigen profiel). Deze angst belemmert het herkennen en erkennen van de eigen onbekwaamheden. Vormen van kritische zelfreflectie vinden niet plaats. Kritische feedback van anderen wordt niet opgezocht of komt niet binnen.  We worden niet bewust onbekwaam. En vanuit deze angst komt er een eeuwig durende zoektocht naar recepten, oplossingen, tips&trucs opgang.  (zie plaatje 2)

Het probleem is dus hoe deze angst barrière geslecht zou kunnen worden. Angst an sich is slecht te managen dus is het verstandig om een andere dan de gebruikelijke uitlaatklep te leren. De gebruikelijke uitlaatklep is ‘werken aan jezelf’ om slimmer, bekwamer en vaardiger te worden en dus gevangen te raken in een eeuwige durende en doodvermoeiende zoektocht naar recepten, oplossingen, tips&trucs (zie plaatje 2). Een doeltreffender uitlaatklep die geleerd zou moeten is de Moeder van alle Competenties: het durven inschakelen van o.a. je medewerkers. Het vragen om hulp en medewerking. Impliciet erkennen dat je zaken niet weet, kunt, kent en durft. Vertrouwen uitspreken dat iemand het wel kan. Of, nog extremer (zoals Bommel regelmatig demonstreert): eisen dat iemand het kan!

De belofte naar opdrachtgevers/leidinggevers om deze slag te maken is heel groot en overtuigend: het leven wordt een stuk aangenamer & het werk gaat stukken soepeler. Overigens zal niet iedereen voor deze belofte willen zwichten. Geen probleem en dat moet je ook niet willen: iedereen heeft immers vrijheid van conclusie!

Bommel leert ons anders tegen de dingen aan te kijken. Klik op onderstaande plaatjes: links de traditionele opvatting over bekwaamheidsontwikkeling, rechts Bommel's view.

De boodschap zal helder zijn: managers zijn geen alle kunnende ‘modern hero’s’ c.q. moraalridders. Vergeet het. Stop met die razende roes naar continue sleutelen aan je zelf. Kom uit die sadomasochistische kramp van het werken aan jezelf richting…(?). Focus je op de Moeder van alle Competenties: leren omgaan met je incompetentie