Laten we het eens hebben over Tom Poes in relatie tot leiderschap. Deze poes staat voor het archetype van de loyale rebel. Lois Kelly van www.foghound.com heeft een interessant onderzoek gedaan naar dit type mensen in organisaties  Zo heeft zij bijvoorbeeld het volgende profiel van kenmerken weten op te stellen:

Bijzonder verhelderend is ook haar onderzoek naar hoe rebellen  beleefd worden door ‘gewone mensen’. Daar komt een heel tweeslachtig beeld uit. Aan de ene kant een waardering voor de ‘grensdoorbrekende’ capaciteiten van dit soort typetjes, maar aan de andere kant ook de nodige weerzin. Eerst een beeld van de toegevoegde waarde van rebellen:

Alom waardering dus, maar dat is de slechts de helft van het verhaal. Het type van de loyale repel veroorzaken ook angst, weerzin en onzekerheid. Ze zijn lastig, onberekenbaar en onvoorspelbaar in de ogen van anderen die volgens het boekje werken:

Tom Poezen zijn dus ‘outsiders & not one of us’, die met de nodige weerzin ingeschakeld worden als het echt niet anders kan, om daarna weer ontweken te worden. Leiders kunnen echter niet zonder dit typetjes. Sterker nog; leiderschap bestaat voor een belangrijk deel uit het verzamelen, selecteren, opkweken, gebruikmaken en de ruimte geven aan tompoezen. Zij helpen hem (op eigenwijze )wijze in zijn incompetentie in het realiseren van zijn doelen en koers. Zonder tompoezen zijn ze niets. Effectief Leiderschap is nooit een stand alone kenmerk van een persoon, maar het resultaat van een bijzondere symbiose tussen beren en poezen.

Meer lezen over tompoezen? Download de bijlage:

Het vertrek van Job Cohen is inmiddels uit en te na geanalyseerd. En zoals gewoonlijk, als we het hebben over leiderschap, beperken de analyses
zich tot de kwestie van het wel of niet hebben van de juiste competenties en capaciteiten. M.a.w.; hij zou vertrokken zijn omdat hij niet capabel zou zijn
in zijn rol van fractievoorzitter in een oppositiepartij in combinatie met zijn onvermogen om met de media te kunnen dealen. Ongetwijfeld zit hier een kern van waarheid in, maar we zien m.i. door dit dominante denken in termen van competenties iets over het hoofd. Iets wat in leiderschap veel belangrijker is dan competenties, namelijk de wil om de leiding te willen nemen en behouden. In de Bommeliaanse kijk op leiderschap is deze wil om de leiding te nemen (stempeldrang genaamd) 'the difference which makers the difference' tussen leiders en niet-leiders. Deze stempeldrang is belangrijker dan het hebben van allerlei heldhaftige competenties. Job is dus niet gestopt wegens incompetentie, maar omdat zijn wil om de leiding te nemen is verdampt ( of nooit aanwezig is geweest?). Mensen ambiëren om 1001 redenen een leidinggevende positie, maar d'r is maar 1 goede reden om zo' n pokkenbaan aan te nemen en vol te houden, en dat is die onbedwingbare en vaak onverklaarbare neiging om de leider te willen zijn, ondanks alle elllende en gedoe die hoort bij zo'n baan. En als je die neiging niet (meer) voelt, dan moet je er niet aan beginnen of er onmiddellijk mee stoppen.